«Mε τέτοια λόγια προσπαθούσε ο Περικλής και να συγκρατήσει την οργή των Aθηναίων εναντίον του και να αποτραβήξει το νου τους από τις συμφορές της στιγμής εκείνης. (…) ‘Oμως η οργή που είχαν όλοι εναντίον του Περικλή δεν έπαψε παρά μονάχα όταν τον καταδίκασαν σε πρόστιμο. Ωστόσο, λίγο αργότερα, πράγμα που συνηθίζει να κάνει το πλήθος, τον εκλέξανε πάλι στρατηγό και του εμπιστεύτηκαν όλες τις υποθέσεις της πόλης, γιατί έγιναν πια λιγότερο ευαίσθητοι για τις ατομικές τους συμφορές, ενώ για εκείνα, που η πόλη στο σύνολό της είχε ανάγκη, πίστευαν πως αυτός είναι ο πιο άξιος. Kαι πραγματικά, όσο καιρό ο Περικλής κυβέρνησε την πόλη στα χρόνια της ειρήνης, την κυβέρνησε συνετά και τη φύλαξε ασφαλισμένη και στις μέρες του έγινε μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε, κι όταν άρχισε ο πόλεμος, αυτός πάλι αποδείχθηκε κι εδώ ότι είχε προβλέψει κι εκτιμήσει ορθά τη δύναμη της πόλης. ‘Eζησε δύο χρόνια και έξι μήνες απ’ τη στιγμή που άρχισε ο πόλεμος, κι όταν πέθανε, φάνηκε ακόμη πιο πολύ η προνοητικότητα του γι αυτόν. (...) Aιτία γι’ αυτό ήταν ότι εκείνος, με το κύρος του, την εκτίμηση που του είχαν και με τις πνευματικές του ικανότητες ― είχε αποδειχτεί αναμφισβήτητα ανώτερος χρημάτων ―, συγκρατούσε το λαό χωρίς να του περιορίζει την ελευθερία, και πιο πολύ οδηγούσε το πλήθος παρά σύρονταν από αυτό. Δεν προσπαθούσε να αποκτήσει δύναμη με μέσα που δεν ταίριαζαν ούτε μιλούσε για να ευχαριστήσει, αλλά μπορούσε, επειδή είχε κύρος να εναντιωθεί σε κάτι και να προκαλέσει ακόμη και την οργή του λαού. ‘Oταν λοιπόν καταλάβαινε ότι οι συμπολίτες του, άκαιρα, από υπεροψία, έφταναν να είναι υπερβολικά τολμηροί, τους τρόμαζε με τα λόγια του, ώστε να φοβούνται, κι όταν πάλι τους ένιωθε φοβισμένους χωρίς λόγο, τους ξανάδινε θάρρος. ‘Eτσι το πολίτευμα της Aθήνας, λεγόταν, αλήθεια, δημοκρατία, στην πραγματικότητα όμως, σιγά σιγά, γινόταν εξουσία που την ασκούσε ο πρώτος πολίτης.»
Θουκυδίδης, Iστοριών B’, 65
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου