τουρκική αστάθεια...

Για πρώτη φορά παρακολουθήσαμε στρατιωτικό πραξικόπημα σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση. Ίσως αυτός ήταν ο λόγος που απέτυχε. Όταν μια μερίδα στρατιωτικών επιχειρούν να να καταλάβουν με τη βία την εξουσία θεωρείται αξίωμα ο αιφνιδιασμός και της εκλεγμένης πολιτικής ηγεσίας με τη σύλληψή της αλλά και του λαού, αφού η πράξη είναι εξ ορισμού αντίθετη στην επιθυμία του λαού όπως αυτή εκφράστηκε στις τελευταίες εκλογές. Είναι σαφές ότι αιφνιδιασμός με ανοιχτά ΜΜΕ και με τόση άνεση που υπάρχει στην επικοινωνία, και στην μαζική μάλιστα επικοινωνία, δεν μπορεί να συμβεί. Έπίσης δεν φαίνεται να συμμετείχε μεγάλο κομμάτι του στρατού, γεγονός που έδωσε χρόνο και τρόπο για άμυνα στην κυβέρνηση. Είδαμε ένα αποτυχημένο πραξικόπημα.

Η τελική επικράτηση του αυταρχικού Ερντογάν τού δίνει μία ακόμη ευκαιρία για ένα ξεκαθάρισμα στο στρατό και στο τουρκικό κράτος. Ωστόσο η εκδήλωση ενός τόσο εκτεταμένου πραξικοπήματος φανερώνει ότι δεν είναι τόσο ισχυρός όσο ο ίδιος θέλει να φαίνεται. Συνήθως η ισχύς ενός αρχηγού Κράτους φαίνεται όταν κανείς δεν τολμά να τον αμφισβητήσει ένοπλα... Υπάρχουν μεγάλα κομμάτια του τουρκικού κράτους που στέκονται αποφασισμένα απέναντί του. Οι εκκαθαρίσεις στο τουρκικό κράτος θα αφήσουν αμφιβολίες, εκκρεμότητες, κρυφούς ή πιθανούς εχθρούς που θα κριθούν από την αποφασιστικότητά τους.

Οι Τούρκοι πολίτες που βγήκαν στον δρόμο υποστήριζαν τον Ερντογάν κι όχι τη δημοκρατία. Αν δει κανείς και την ποιότητα των πράξεων αντεκδίκησης θα καταλάβει ότι δεν ήταν η δημοκρατική ευαισθησία τους που πειράχτηκε. Το πορτραίτο του Ερντογάν για πολλούς Τούρκους μπαίνει πλάι σ’ αυτό του Κεμάλ αν δεν το έχει αντικαταστήσει. Οι Τούρκοι ζουν την εποχή Ερντογάν. Μετά από πολλά χρόνια ένας ισχυρός ηγέτης διοικεί με τη δική του άποψη και κυρίως ιδεολογία αυτή τη μεγάλη χώρα θέλοντας να της δώσει κάτι από την παλιά οθωμανική αίγλη, όχι αναγκαστικά προς όφελος των πολιτών της και οπωσδήποτε αντίθετα στο δυτικό τρόπο βίου. Ο Ερντογάν δεν διαχειρίζεται απλά με επιτυχία την εξουσία. Παράγει πολιτική, εκπαιδεύει τους Τούρκους, ενισχύει και προωθεί εθνική κουλτούρα. Ελέγχει την τουρκική κοινωνία, μπορεί να λαϊκίζει όποτε τον συμφέρει, να χρησιμοποιεί το Ισλάμ ως ένα σίγουρο τρόπο για να μπει στο κάθε σπίτι και έτσι να δικαιώνει τον κάθε αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης στο όνομα του Ισλάμ και στο όνομα της Τουρκίας… Δεν χρειάζεται τίποτα άλλο για τον μέσο Τούρκο ιδιαίτερα στις ανατολικές περιοχές.

Ένα ακόμη συμπέρασμα είναι ότι η Δύση δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για την τύχη του Ερντογάν. Η πρώτη σχεδόν ουδέτερη αντίδραση και η καθυστερημένη δεύτερη δημιουργεί την εντύπωση απομάκρυνσης του τουρκικού καθεστώτος από τους παραδοσιακούς συμμάχους στο ΝΑΤΟ. Αν ισχύουν και οι φήμες περί άρνησης χορήγησης ασύλου τότε η ανάγνωση της διεθνούς κατάστασης παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο μέλλον.

Η αστάθεια δεν μπορεί να ελεχθεί και γι’ αυτό δεν επιλέγεται ποτέ. Είναι σωστό αυτό που λένε για τη φωτιά στο σπίτι του γείτονα. Όσο για τους πραξικοπηματίες δεν τους γνωρίζουμε, δεν προβλήθηκε κάποιος ως αρχηγός του πραξικοπήματος για να καταλάβει κάποιος προθέσεις. Είναι γεγονός όμως ότι η αντίληψη περί δικαίου ή νομιμότητας είναι διαφορετική στην Τουρκία απ’ ότι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Η αντίδραση του καθεστώτος Ερντογάν μπορεί να δημιουργήσει μια κατ’ επίφαση ανοιχτή κοινωνία και ουσιαστικό ολοκληρωτισμό. Επίσης μπορεί να δούμε και μια πιο επιθετική Τουρκία στα πολλά ανοιχτά μέτωπα που έχει τόσο στο Κουρδικό, όσο και στο θέμα της Συρίας αλλά κυρίως στο Κυπριακό και στο Αιγαίο. Η εξαγωγή των εσωτερικών προβλημάτων είναι μια συνηθισμένη πρακτική στην Τουρκία.  

ΓΚ