Η απλή αναλογική δεν είναι άδολη...

«Περνάμε καλά και αυτό περνάει στον κόσμο»
Από την επίσημη επίσκεψη στο Πεκίνο

Το αυτονόητο σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι η Βουλή να νομοθετεί σύμφωνα με το γενικό καλό, σύμφωνα με το συμφέρον της χώρας. Καμιά Βουλή δεν νομοθετεί σύμφωνα με «τις επιθυμίες» ενός λαού. Υπεύθυνη πολιτική σημαίνει εκτός των άλλων, ιδέες, ισχυρές θέσεις, πατριωτισμό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Ο λαός που ένα χρόνο πριν υπερψήφισε την πρόταση της κυβέρνησης για την απόρριψη κάποιων μέτρων, κάποιας λιτότητας, κάποιας ΕΕ, με το συντριπτικό 62%, ένα χρόνο μετά ο ίδιος λαός με το ίδιο ποσοστό σύμφωνα με έρευνες θεωρεί ότι το δημοψήφισμα έβλαψε τη χώρα. Ο κυρίαρχος λαός κρίνει συνεχώς και αποφασίζει όταν καλείται. Η Δημοκρατία όμως όποτε υπήρξε ήταν αντιπροσωπευτική. 

Η αντιπροσωπευτικότητα αποδεικύεται και από τους συσχετισμούς στο κοινοβούλιο. Οι υπεραπλουστεύσεις όσον αφορά το θέμα του εκλογικού νόμου, για την εφαρμογή της απλής αλλά όχι άδολης αναλογικής, καταλήγουν στο επιχείρημα ότι σύμφωνα με τις έρευνες «ο λαός συμφωνεί…». Ας μετρήσουν οι θιασώτες του «ο λαός συμφωνεί…» πόσες φορές και με ποια συχνότητα ο λαός έχει αλλάξει γνώμη τις τελευταιες δεκαετίες. Το άλλο που ακούγεται από την κυβέρνηση είναι ότι η ψήφος των Ελλήνων «πρέπει να μετράει το ίδιο…». 

Πράγματι με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής το πρώτο σε ψήφους κόμμα είχε κέρδιζε επιπλέον έδρες ως αποτέλεσμα της πρωτιάς. Ο στόχος που εξυπηρετούνταν ήταν η ευκολία σχηματισμού κυβέρνησης. Ένα κέρδος που αρκετές φορές δεν ταίριαζε με το εκλογικό αποτέλεσμα αλλά προέκυπτε μετά από μεγάλες πλειοψηφίες και κυρίως μετά από μεγάλες διαφορές με τα υπόλοιπα κόμματα.

Με την σημερινή εκλογική δύναμη των κομμάτων όπως αυτή καταγράφεται στα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών θα χρειάζονταν τέσσερα κόμματα για να σχηματιστεί κυβέρνηση. Στελέχη με εντελώς διαφορετικές πολιτικές θέσεις σε εποχές πιεστικές και ακραίες θα έπρεπε να συμφωνήσουν και να συμφωνούν συνεχώς σε πολύ κρίσιμα θέματα πολύ γρήγορα. Επίσης αν μιλήσουμε και με όρους πραγματικότητας ο κατακερματισμός του πολιτικού συστήματος το καθιστά πιο ευάλωτο σε συμφέροντα κάθε είδους.  Από τη συντεχνία και τη κομματική πελατεία η οποία «κερδίζει» από κάποια μεταμεσονύκτια τροπολογία μέχρι τα μεγάλα συμφέροντα που εξαρτούν είτε κέρδη είτε επιβίωση μέσα από κυβερνητικές αποφάσεις… Ένα μικρό κόμμα κατευθύνεται πολύ πιο εύκολα, όταν μάλιστα αποκτά κοινοβουλευτική δύναμη που του επιτρέπει να απειλεί την κυβερνητική πλειοψηφία. Και μια που το επιχείρημα  είναι «η αξία της ψήφου», ψήφους έχουμε και στη Βουλή. Και χρειάζεται η 151η για να περάσει η οποιαδήποτε απόφαση, για να υπάρξει κυβέρνηση. Αν δεν βρεθεί αυτή, οι υπόλοιπες 150 δεν έχουν καμιά σημασία. Το μικρό και προσωποπαγές κόμμα αποκτά δύναμη πολύ μεγαλύτερη της επιρροής του στον λαό… Στην περίπτωση που δεν πρόκειται για ένα κόμμα αλλά διαφορετικά κάθε φορά σχηματίζεται μια κυβέρνηση και μια Βουλή οπερέτα…

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει πώς θα συμπεριφερθεί το εκλογικό σώμα σε εκλογές απλής αναλογικής. Υπάρχει η σοβαρή πιθανότητα μεγαλύτερου κατακερματισμού του πολιτικού συστήματος με ενίσχυση των άκρων, γραφικών κομμάτων καθώς και άλλων προσωποπαγών κομμάτων. Αν δούμε την αντίδραση του εκλογικού σώματος στα χρόνια του Μνημονίου και την ποιότητα του σημερινού κοινοβουλίου δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Η σύνθεση όμως των τριακοσίων βρίσκεται αποκλειστικά στα διακαιώματα και στη ευχέρεια του ελληνικού λαού.

Μία πιθανότητα ίσως ισχυρής κυβέρνησης προϋποθέτει τη συνεργασία των δύο μεγάλων κομμάτων. Σ’ αυτήν την περίπτωση το τρίτο κόμμα, που μπορεί να έχει και μονοψήφιο ποσοστό και που στην περίπτωσή μας πιθανότατα θα είναι η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή, αναλαμβάνει το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πρώτον είναι ξεκάθαρο ότι αποκτά αξία μεγαλύτερη του πιθανόν μονοψήφιου ποσοστού. Δεύτερον, στην περίπτωσή μας ένα παρακμιακό νεοναζιστικό κόμμα ορίζεται κοινοβουλευτικά ως η βασική αντιπολιτευτική φωνή με ό,τι αυτό έχει φέρει μέχρι τώρα στην πολιτική μας ιστορία (συνήθως η αξιωματική αντιπολίτευση τουλάχιστον ενισχύεται) και μάλιστα με την πραγματική ταύτιση και φθορά που θα προκύψει στα κυβερνητικά κόμματα.

Το τελευταίο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι ο εκλογικός νόμος. Δεν την απασχολεί η οικονομική ύφεση που δείχνει να ξεφεύγει, η ανεργία, τα σοβαρά καθημερινά προβλήματα, η κατάσταση στις τράπεζες, το επικίνδυνα ασταθές διεθνές περιβάλλον, παρά προσπαθεί να αποπροσανατολίσει φέρνοντας ένα εκλογικό νόμο και για να στερήσει επιπλέον από τον επόμενο την πλειοψηφία που η ίδια κέρδισε. Πρόκειται για μια παλαιοκομματική και τυχοδιωκτική συμπεριφορά που αν εφαρμοστεί θα προσθέσει ακόμη περισσότερη αβαβαιότητα και στους πολίτες αλλά και σε πιθανούς επενδυτές. Τα πάντα στην πολιτική ζωή της χώρας έχουν σοβαρό αντίκτυπο και στην οικονομία και στην καθημερινότητα των πολιτών. Ένας λαός μπορεί να αποφασίσει ακόμα και την καταστροφή του· μια πολιτική ηγεσία όμως αποφασίζει μόνο με γνώμονα τον συμφέρον της χώρας. Η απλή αναλογική μπορεί να είναι απλή αλλά δεν είναι άδολη, γιατί η ίδια η  πολιτική δεν άδολη.

ΓΚ