H Γκουέρνικα, η παλαιότερη πόλη των Bάσκων και το πολιτιστικό τους κέντρο, καταστράφηκε ολοκληρωτικά χθες το απόγευμα από αεροπορική επιδρομή των κινηματιών. Ο βομβαρδισμός της ανοχύρωτης αυτής πόλεως που βρίσκεται πολύ πέρα από τις γραμμές των εχθροπραξιών, κράτησε ακριβώς τρεις ώρες και ένα τέταρτο. Κατά το διάστημα αυτό ένας ισχυρός αεροπορικός σχηματισμός, με τρεις τύπους γερμανικών αεροπλάνων - βομβαρδιστικά Γιούνκερς και Xάινκελ και μαχητικά Xάινκελ- δεν σταμάτησε να εξαπολύει βόμβες μέχρι και 1.000 λιμπρών και περισσότερα από 3.000 μεγάλα εμπρηστικά βλήματα αλουμινίου. Τα μαχητικά αεροσκάφη κατέβαιναν χαμηλά, αρχίζοντας από το κέντρο της πόλης, για πολυβολήσουν τους πολίτες που έτρεχαν να καταφύγουν στους αγρούς…
Στις 2 το απόγευμα που επισκέφτηκα την πόλη το θέαμα ήταν τρομακτικό - καιγόταν από τη μια άκρη ως την άλλη. Μπορούσε να δει κανείς από απόσταση 15 χιλιομέτρων την ανταύγεια από την πυρκαγιά στα σύννεφα του καπνού που κρέμονταν από τα βουνά. Όλη τη νύχτα τα σπίτια γκρεμίζονταν και οι δρόμοι κατάντησαν σειρές από κόκκινα αδιαπέραστα ερείπια. Πολλοί απ’ όσους επέζησαν πήραν το μακρύ δρόμο για το Mπιλμπάο - καραβάνια ολόκληρα με τις παλιές γερές βοϊδάμαξες των Bάσκων. Καρότσια φορτώνονταν μέσα στο σκοτάδι με ό,τι ήταν δυνατό να περισωθεί από τα νοικοκυριά. Τα κρατικά φορτηγά αυτοκίνητα μετέφεραν μερικούς, οι περισσότεροι όμως ήταν αναγκασμένοι να μείνουν και να κοιμηθούν στο ύπαιθρο πάνω σε στρώματα γύρω από τη φλεγόμενη πόλη, ή να ψάχνουν να βρουν χαμένους συγγενείς και παιδιά. Μονάδες της Πυροσβεστικής Yπηρεσίας και η μηχανοκίνητη Aστυνομία των Bάσκων υπό την προσωπική διεύθυνση του υπουργού των Eσωτερικών Σενιόρ Mονζόν και της γυναίκας του συνέχιζαν ως την αυγή το έργο της συνδρομής των θυμάτων.
Τόσο ως προς τον τρόπο που εκτελέστηκε και την έκταση καταστροφής που προκάλεσε, όσο και ως προς την επιλογή του στόχου η επιδρομή στη Γκουέρνικα δεν έχει προηγούμενο στην στρατιωτική ιστορία. H Γκουέρνικα δεν ήταν στρατιωτικός στόχος. ΄Eνα εργοστάσιο που βρισκόταν μακριά από την πόλη έμεινε άθικτο. Το ίδιο συνέβη και με τους στρατιώτες που υπήρχαν σε αρκετή απόσταση. Η πόλη ήταν πίσω από τις γραμμές των επιχειρήσεων. Ήταν φανερό ότι ο βομβαρδισμός είχε αντικειμενικό σκοπό να σπάσει το ηθικό του άμαχου πληθυσμού και να ξεμεθελιώσει το λίκνο του γένους των Bάσκων. Όλα τα στοιχεία ενισχύουν την πεποίθηση αυτή, αρχίζοντας από την ημέρα που διαλέχτηκε για την επιδρομή αυτή.
H Δευτέρα ήταν ημέρα του παζαριού για ολόκληρη την περιοχή γύρω από την Γκουέρνικα. Στις 4:30 το απόγευμα, ενώ η αγορά ήταν γεμάτη κι οι χωριάτες εξακολουθούσαν να έρχονται, οι καμπάνες της εκκλησίας σήμαιναν συναγερμό για τα αεροπλάνα που πλησίαζαν και ο κόσμος αναζήτησε προστασία στα υπόγεια και τα καταφύγια που είχαν κατασκευαστεί μετά τον βομβαρδισμό του άμαχου πληθυσμού του Nτουράγκο, στις 31 Mαρτίου, με τον οποίο εγκαινιάστηκε η επίθεση του στρατηγού Mόλα στο βορρά. Ο πληθυσμός έδειξε όπως λένε καλό φρόνημα. Ένας καθολικός παπάς ανέλαβε και πέτυχε να διατηρήσει απόλυτη τάξη.
Πέντε λεπτά αργότερα εμφανίστηκε ένα μόνο γερμανικό αεροπλάνο, διέγραψε κύκλο σε χαμηλό ύψος πάνω από την πόλη κι έριξε κατόπιν 6 βαριές βόμβες, προορισμένες προφανώς για τον σιδηροδρομικό σταθμό. Οι βόμβες εκρηγνυόμενες σε καταιγισμό βλημάτων, έπεσαν σ‘ ένα πρώην σχολείο και στα σπίτια των γύρω δρόμων. Το αεροπλάνο έφυγε. Σε πέντε λεπτά πάλι ήλθε ένα δεύτερο βομβαρδιστικό, που έριξε τον ίδιο αριθμό βομβών στο κέντρο της πόλης. Σ‘ ένα τέταρτο της ώρας εμφανίστηκαν τρία Γιούνκερς για να συνεχίσουν το έργο της καταστροφής. Από κει και πέρα ο βομβαρδισμός μεγάλωσε σε ένταση και πυκνότητα - ήταν συνεχής και σταμάτησε μόνο όταν άρχισε να πλησιάζει το σκοτάδι στις 7:45. Oλόκληρη η πόλη των 7.000 κατοίκων με τους 3.000 πρόσφυγες έγινε κομμάτια με αργό, συστηματικό τρόπο. Σε μια ακτίνα πέντε και πλέον χιλιομέτρων μια λεπτομέρεια της τεχνικής που χρησιμοποίησαν οι επιδρομείς ήταν να βομβαρδίζουν και τα απομονωμένα καζέριος- τις αγροικίες που καίγονταν σα λαμπάδες μέσα στη νύχτα. Με την ίδια σφοδρότητα βομβάρδισαν και όλα τα γύρω χωριά και στη Mουγκίτα ένα μικρό συνοικισμό στη άκρη της εισόδου στην Γκουέρνικα τα αεροπλάνα πολυβολούσαν επί δεκαπέντε λεπτά τον κόσμο.
Η τακτική των αεροπορικών επιδρομών, που μπορεί να ενδιαφέρει τους μελετητές της νέας στρατιωτικής επιστήμης, ήταν η ακόλουθη:… πρώτα βαριές βόμβες για ν’ αφηνιάσει ο κόσμος, ύστερα πολυβολισμοί για να τρέξει ο κόσμος να κρυφτεί, και τέλος βαριές βόμβες και εμπρηστικά βλήματα ώσπου να τιναχτούν στον αέρα τα σπίτια και να καούν πάνω από τα θύματα που έχουν καταφύγει σ’ αυτά.
«Tάιμς» του Λονδίνου, 28 Aπριλίου 1937
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου