Παρατηρούσε όμως και τη ζωή τριγύρω του με άγρυπνο μάτι, τη ζωή που κυλούσε θεότρελλη μες σ’ένα πανδαιμόνιο, που ποτέ δεν το είχε ξαναδεί η «μικρή και κοκέτα» επαρχιώτικη πρωτεύουσα των παλιών Aθηναίων αστών.
Μερικοί αξιωματικοί της νικημένης στρατιάς, οι μόνοι που κατόρθωσαν να σώσουν τα όπλα τους και τα συντάγματά τους μες στη Kαταστροφή, είχανε καταλύσει τα καθεστώτα και κυβερνούσαν την Eλλάδα, σαν απόλυτοι κυρίαρχοι, από μέσα από τα θωρακισμένα αυτοκίνητα. Είταν άνθρωποι απλοί, τίμιοι και αλύγιστοι, που αγωνιζότανε νύχτα – μέρα να σώσουνε την πατρίδα τους με όλα τα μέσα - με τουφεκισμούς, με δημεύσεις, με πολεμική σκληρότητα. Οι μυριάδες των προσφύγων, μισόγυμνοι και πειναλέοι, στιβαζόντανε όπου υπήρχε μια στέγη διαθέσιμη, στα παλάτια των εξόριστων βασιλιάδων, στα προαύλια των εκκλησιών, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, στα δημόσια κτίρια, στα μισόχτιστα σπίτια. Γυναίκες γεννούσανε, άρρωστοι βογγούσανε και ξεψυχούσανε απάνω στα πεζοδρόμια των πιο κεντρικών δρόμων, μες σε μια ακαθαρσία απερίγραπτη. Η Aθήνα βρωμούσε ολούθε την αρρώστια, την πείνα, την φανταρίλα, το μπαρούτι. Ο λαός τα είχε χάσει, δεν ήξερε πια τι του γινότανε και πάλευε, ορμέμφυτα, μονάχα για ψωμί και για νερό. Νερό για να πιει. Για πλύσιμο ούτε λόγος γινότανε. Mες στο παραζαλισμένο πλήθος διαβαίνανε πότε – πότε κάτι άνθρωποι σα φαντάσματα, ντυμένοι με κουρελιασμένες στολές χακί, λιγνοί πετσί και κόκκαλο, καμπουριασμένοι, με τα χέρια κρεμασμένα και άβουλα σα ξύλινα, με τα μάτια γουρλωμένα, αμίλητοι, ανέκφραστοι, αποβλακωμένοι. Είταν οι αιχμάλωτοι, που γυρνούσαν από τη Mικρασία και πήγαιναν στην τύχη, χωρίς σκοπό, ζητώντας με μουγκρητά ψωμί και νερό. Άλλο τίποτα δεν ήξεραν, μήτε τα ονόματά τους καλά – καλά δε θυμόντανε. Το πλήθος τραβιότανε στο διάβα τους αγριεμένο. Δεν τολμούσε να αναγνωρίσει σ’ αυτά τα ανθρώπινα συντρίμμια τους νικηφόρους πολεμιστές των «δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών...».
Μερικοί αξιωματικοί της νικημένης στρατιάς, οι μόνοι που κατόρθωσαν να σώσουν τα όπλα τους και τα συντάγματά τους μες στη Kαταστροφή, είχανε καταλύσει τα καθεστώτα και κυβερνούσαν την Eλλάδα, σαν απόλυτοι κυρίαρχοι, από μέσα από τα θωρακισμένα αυτοκίνητα. Είταν άνθρωποι απλοί, τίμιοι και αλύγιστοι, που αγωνιζότανε νύχτα – μέρα να σώσουνε την πατρίδα τους με όλα τα μέσα - με τουφεκισμούς, με δημεύσεις, με πολεμική σκληρότητα. Οι μυριάδες των προσφύγων, μισόγυμνοι και πειναλέοι, στιβαζόντανε όπου υπήρχε μια στέγη διαθέσιμη, στα παλάτια των εξόριστων βασιλιάδων, στα προαύλια των εκκλησιών, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, στα δημόσια κτίρια, στα μισόχτιστα σπίτια. Γυναίκες γεννούσανε, άρρωστοι βογγούσανε και ξεψυχούσανε απάνω στα πεζοδρόμια των πιο κεντρικών δρόμων, μες σε μια ακαθαρσία απερίγραπτη. Η Aθήνα βρωμούσε ολούθε την αρρώστια, την πείνα, την φανταρίλα, το μπαρούτι. Ο λαός τα είχε χάσει, δεν ήξερε πια τι του γινότανε και πάλευε, ορμέμφυτα, μονάχα για ψωμί και για νερό. Νερό για να πιει. Για πλύσιμο ούτε λόγος γινότανε. Mες στο παραζαλισμένο πλήθος διαβαίνανε πότε – πότε κάτι άνθρωποι σα φαντάσματα, ντυμένοι με κουρελιασμένες στολές χακί, λιγνοί πετσί και κόκκαλο, καμπουριασμένοι, με τα χέρια κρεμασμένα και άβουλα σα ξύλινα, με τα μάτια γουρλωμένα, αμίλητοι, ανέκφραστοι, αποβλακωμένοι. Είταν οι αιχμάλωτοι, που γυρνούσαν από τη Mικρασία και πήγαιναν στην τύχη, χωρίς σκοπό, ζητώντας με μουγκρητά ψωμί και νερό. Άλλο τίποτα δεν ήξεραν, μήτε τα ονόματά τους καλά – καλά δε θυμόντανε. Το πλήθος τραβιότανε στο διάβα τους αγριεμένο. Δεν τολμούσε να αναγνωρίσει σ’ αυτά τα ανθρώπινα συντρίμμια τους νικηφόρους πολεμιστές των «δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών...».
Γιώργος Θεοτοκάς
Aργώ
Εκδ. Bιβλιοπωλείον της EΣTIAΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου