Εκ της τελευταίας διαγωγής του προκατόχου μου συμπεραίνω ότι, διατρίψαντες και οι δύο τόσα έτη εις την Ευρώπην, αυτός μεν ελησμόνησε την Ελλάδα, εγώ δε εδιδάχθην να εννοώ αυτήν κάλλιον ή πρότερον. Ο Μαυροκορδάτος εξέλαβε την Ελλάδα Ευρώπην. [...] Έστρεψε το βλέμμα περί την αίθουσαν αυτού και, ιδών ανθρώπους φορούντας βελάδας, ομιλούντας αγγλικά και γαλλικά, είπεν: «Ιδού το ελληνικόν έθνος και κατ’ αυτό γεννηθήτω το υπουργείον μου». Πλην, αγαπητέ, το ελληνικόν έθνος δεν είναι το συνερχόμενον εις την αίθουσαν του Μαυροκορδάτου, αλλά το συνερχόμενον εις την του Κωλέττου· το ελληνικόν έθνος ούτε βελάδας φορεί ούτε γαλλικά ή αγγλικά ομιλεί· φορεί φουστανέλας, ομιλεί ενίοτε και αλβανικά και κουτσοβλάχικα, και σώζει τα ήθη της τυραννίας, τα οποία δεν θα εξαλειφθώσι διά μιάς· διότι, όσον και αν φωνάζωσιν οι λογιώτατοι, τα έθνη δεν αυτοσχεδιάζονται. [...] Αλλά ενδέχεται να μ’ ερωτήσης· ― Συ, Κωλέττη, τι προτιμάς; την αίθουσάν σου ή την αίθουσαν του Μαυροκορδάτου; ― Την αίθουσαν του Μαυροκορδάτου, θα σε αποκριθώ παρευθύς. [...] Πλην ερωτώ και εγώ σέ: ― Τι πρόκειται να κυβερνηθή; η ομάς ή το έθνος; Αν πρόκειται να κυβερνηθή το έθνος, πρέπει να έχη και κυβέρνησιν εθνικήν, ήτις προ πάντων να μη αλλάσση συχνά πυκνά, αλλά να διαρκή, διότι το διαρκείν είναι ίσον προς το κυβερνάν.
Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί Αναμνήσεις, Β΄, 1879
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου