26 Νοε 2017

Η μυστική παπαρούνα

Το μυθιστόρημα «Η ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβήλη στηρίζεται στην προσωπική εμπειρία του συγγραφέα από τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο στα βουνά της Μακεδονίας και αποτελεί ένα εμβληματικό μυθιστόρημα της ελληνικής λογοτεχνίας.

Το πόδι απόψε το νιώθω πολύ καλύτερα.
Μου έρχεται να σηκωθώ σιγά σιγά, να προχωρέσω μέσα στο σιωπηλό χαράκωμα. Είναι πολύ παράξενο το χαράκωμα με τόσο φως. Φέγγει σα μέρα και όμως δεν έχει φόβο. Το φεγαρόστρωτο από μακριά, σα δεν αντιλαμπίζει δε γυαλιστερό μέταλλο, δεν ξεσκεπάζει τίποτα. Μπορώ το λοιπόν να περπατώ λεύτερα κάτω από τον αχνό πέπλο του που προστατεύει σαν ασημί σκοτάδι.

25 Νοε 2017

Μίκης Θεοδωράκης - Όμορφη Πόλη - Official Audio Release

Η παλιά και η ζωντανή Θεσσαλονίκη, (1940)

Του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου

Η μεγάλη μακεδονική πρωτεύουσα, που κατηφορίζει μαλακά από τις πλαγιές του Χορτιάτη στη φεγγόβολη ακροθαλασσιά του Θερμαϊκού, είναι η πολιτεία με την πολλαπλή ψυχή, όπως είναι όλες οι αιωνόβιες πανάρχαιες πολιτείες. Μα υπάρχει μια έντονη ιδιοτυπία στη φυσιογνωμία της, ένα χρώμα καθαρά μεσαιωνικό, που δυσκολεύεται κανείς να συναντήσει σε τόση ένταση και με τόση αφθονία χυμένο αλλού.

20 Αυγ 2017

Το θεώρημα της σκορδαλιάς, του Γιάννη Πρετεντέρη

Πραγματική πολιτική δεν γίνεται ούτε με ναφθαλίνη, ούτε με νοσταλγία. Ακόμη λιγότερο γίνεται με συνθήματα και στερεότυπα μιας άλλης εποχής – Πολιτική δεν σημαίνει αναμνήσεις από τα παλιά, ούτε συνταγές από το ντουλάπι της γιαγιάς αλλά κατανόηση του πραγματικού κόσμου στον οποίο ζούμε – ακόμη κι αν επιδιώκουμε να τον αλλάξουμε...

Το παραμύθι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε, έγινε αξιοπρεπής κι ευπαρουσίαστος δεν έπιασε. Το διέψευσε κατηγορηματικά η καθημερινότητα.
Ως εκ τούτου ο πολιτισμικός και πολιτικός διχασμός που πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ πυροδότησε παραμένει ισχυρός και τοποθετεί τα κυβερνητικά κόμματα στην απέναντι όχθη από τις δυνάμεις του ευρωπαϊκού δημοκρατικού τόξου.
Τον τελευταίο καιρό όμως κυκλοφορεί νέο παραμύθι. «Εντάξει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν άλλαξε αλλά δεν άλλαξαν ούτε οι άλλοι. Παραμένουν κακοί νεοφιλελεύθεροι. Να ενωθούμε λοιπόν εναντίον τους».
Διότι ο λαός μπορεί να ψηφίζει ό,τι του καπνίσει αλλά βασικά δεν πρέπει να ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά.
Ταπεινή πρόβλεψη; Ούτε αυτό το παραμύθι θα πουλήσει.

26 Ιουλ 2017

In the cool of the day, Nat King Cole / Manos Hadjidakis

Οι αρετές ενός φιλόδοξου Κράτους, Θουκυδίδης


Τον 5ο π.Χ. αιώνα η αθηναϊκή επέκταση απειλεί τα συμφέροντα της Κορίνθου. Οι Κορίνθιοι απευθύνονται στους Λακεδαιμονίους ζητώντας τους να αντιδράσουν δυναμικά υπέρ τους. Στα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν μιλούν για τις αρετές των Αθηναίων θέλοντας να θίξουν τον εγωισμό των Σπαρτιατών. Έτσι κάπως ο Θουκυδίδης περιγράφει τον τρόπο σκέψης των πολιτών ενός φιλόδοξου κράτους.

Και περισσότερο από κάθε άλλον πιστεύομε πως έχομε το δικαίωμα να επιτιμήσομε τους συμμάχους μας, και για άλλους λόγους, και γιατί πρόκειται για πολύ μεγάλα συμφέροντα, και μας φαίνεται πως δεν έχετε συναίσθηση πόσα μεγάλα είναι, και δε συλλογιστήκατε ποτέ σας ως τις τελευταίες του συνέπειες τι λογής άνθρωποι είναι οι Αθηναίοι, και ως ποιο σημείο, ή καλύτερα πόσο σ' όλα τα σημεία διαφέρουν από σας, αυτοί που θ' αγωνιστείτε ενάντιά τους.

He's a Pirate (Disney's Pirates of the Caribbean Theme) Violin Cover - Taylor Davis

Ο εσπερινός της μεταπολίτευσης, του Ευ. Βενιζέλου

Ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε αύριο την επέτειο της Μεταπολίτευσης. Την παραμονή της γιορτής τελείται όμως ο εσπερινός. Ο εσπερινός της Μεταπολίτευσης συγκροτείται λοιπόν:
Από τις συνεχιζόμενες αποκαλύψεις Βαρουφάκη για το πώς μια ομάδα επικίνδυνων τυχοδιωκτών έπαιξε στα ζάρια την τύχη της χώρας, φλερτάροντας με την καταστροφή, όχι μόνο της οικονομίας αλλά και του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Από την οργανωμένη επιχείρηση απαξίωσης της Δικαιοσύνης και εκφοβισμού των λειτουργών της που καταγγέλλει με αγωνία και σθένος η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων επισημαίνοντας ότι παραπέμπουν εν δυνάμει στα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία και την Πολωνία.
Από την απειλούμενη κατάλυση του αυστηρού χαρακτήρα του Συντάγματος μέσω της δημοψηφισματικής καταστρατήγησης της αναθεωρητικής διαδικασίας.
Από την υπονόμευση του μέλλοντος της χώρας μέσω της επιστροφής στο μοντέλο του πανεπιστημίου των κομματικών ομάδων.

10 Ιουλ 2017

Bobby Darin sings "Beyond the Sea"


Ο Bobby Darin γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στα 1936. Φιλάσθενος από μικρός και με καρδιακό πρόβλημα, οι γιατροί προέβλεψαν ότι θα έχει μια πολύ σύντομη ζωή, μέχρι τα 7 του. Επίσης, επειδή η μητέρα του ήταν ανήλικη και δεν γνώρισε τον βιολογικό του πατέρα μεγάλωσε με τους γονείς της μητέρας του . O ίδιος θεωρούσε τη μητέρα του αδελφή του και έμαθε την ιστορία της μητέρας του στα 32 του. Ο Bobby Darin, λοιπόν, γεννήθηκε βαριά άρρωστος, φτωχός και ίσως κοινωνικά στιγματισμένος… Όλες οι πιθανότητες ήταν εναντίον του… Βιαζόταν όμως να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα και τα είδε να πραγματοποιούνται γρήγορα, όταν στα 22 του είχε την πρώτη μεγάλη επιτυχία του στο τραγούδι… O Bobby Darin κατάφερε στη σύντομη ζωή του να αναγνωριστεί ως πετυχημένος τραγουδιστής, τραγουδοποιός και βραβευμένος ηθοποιός. Πέθανε στα 37 του χρόνια, το 1973, μετά από τις επιπλοκές της δεύτερης εγχείρησης ανοιχτής καρδιάς που είχε υποβληθεί. Η ζωή του έγινε κινηματογραφική ταινία με πρωταγωνιστή τον πολύ καλό Kevin Spacey.

6 Ιουλ 2017

Ο γυρισμός του ξενιτεμένου, Γιώργος Σεφέρης

― Παλιέ μου φίλε τί γυρεύεις;
χρόνια ξενιτεμένος ήρθες
με εικόνες που έχεις αναθρέψει
κάτω από ξένους ουρανούς
μακριά απ' τον τόπο το δικό σου.

― Γυρεύω τον παλιό μου κήπο·
τα δέντρα μού έρχουνται ώς τη μέση
κι οι λόφοι μοιάζουν με πεζούλια
κι όμως σαν ήμουνα παιδί
έπαιζα πάνω στο χορτάρι
κάτω από τους μεγάλους ίσκιους
κι έτρεχα πάνω σε πλαγιές
ώρα πολλή λαχανιασμένος.

4 Ιουλ 2017

Summertime, Ella Fitzgerald & Louis Armstrong

Οι περισσότεροι το “Summertime” το αναγνωρίζουν ως ένα καλοκαιρινό τραγούδι, ένα νωχελικό, «ιδρωμένο», και ίσως  ερωτικό καλοκαιρινό τραγούδι… Η ιστορία του τραγουδιού είναι κάπως διαφορετική. Ο ρωσοεβραίος George Gershwin στα 1935 γράφει τη μουσική για την όπερα “Porgy and Bess”. Η υπόθεση του έργου βασίζεται στο μυθιστόρημα του DuBose Heyward και έχει να κάνει με ένα μαύρο σακάτη ζητιάνο στον αμερικάνικο νότο. Οι κριτικές για την όπερα του Gershwin δεν ήταν καλές αν και ξεχώρισαν μεμονωμένα τραγούδια. Κατά τη διάρκεια της όπερας ακούγεται για πρώτη φορά το νανούρισμα “Summertime”, όταν μια μαύρη υπηρέτρια νανουρίζει ένα λευκό μωρό…

Καλοκαιράκι
και η ζωή είναι πιο έυκολη
τα ψάρια πηδούν ψηλά
και το βαμβάκι μεγαλώνει

Ο μπαμπάς σου είναι πλούσιος
και η μαμά σου όμορφη
ησύχασε μικρό μου
μην μου κλαίς

Ένα από αυτά τα πρωινά
Θα σηκωθείς τραγουδώντας
Θα απλώσεις τα φτερά σου
Και θα φύγεις για τον ουρανο
Αλλά μέχρι εκείνο το πρωινό
τίποτα δε θα σε βλάψει
με το μπαμπά και τη μαμά στο πλάι σου

Έχουν καταγραφεί περίπου 2.500 εκτελέσεις του τραγουδιού που ο Gershwin εμπνεύστηκε από ένα ουκρανικό νανούρισμα. Μία από αυτές, η παρακάτω... από το 1957...


4η Ιουλίου, «Το δικαίωμα στην επιδίωξη της Ευτυχίας»


O επαναστάτης και ελληνομαθής Thomas Jefferson «αγαπούσε περισσότερο τα όνειρα του μέλλοντος από την ιστορία του παρελθόντος…». Αυτός είναι βέβαια ο καλύτερος τρόπος για ένα λαό να μελετήσει το παρελθόν… Με αυτή τη σκέψη η Ιστορία τον σπρώχνει με δύναμη στο παρόν και στο μέλλον…

27 Ιουν 2017

Είδα, του Λάμπρου Πορφύρα

Eίδα μια χώρα ξωτικιά στ' ανήσυχο όνειρό μου:
πόσ' όμορφη δε θα το πει ποτέ καμιά ψυχή.
Tο νου μου πήρε κι άφησα το φτωχικό χωριό μου
κι έκανα τάμα μόνο εκεί ν' αράξω· μόνο εκεί.

Tρελλό παιδί ξεκίνησα δεμένο με τα μάγια
του ονείρου μου, κι εγνώρισα τις χώρες του γιαλού,
είδα τις χώρες π' άστραφταν σε κάμπους και σε πλάγια,
μα η χώρα μου, όλο πήγαινα- κι ήτανε πάντ' αλλού.

Διαβάτες μ' ανταμώσανε καλοί και μου 'παν: Mείνε
είν' όμορφη κι η χώρα μας· καιρός ν' αράξεις πια.
είν' όμορφη κι η χώρα σας, διαβάτες, μα δεν είναι
εκείνη που ονειρεύτηκα και με τραβάει μακριά.

Έτσ' είναι. Σύρτε, κι άστε με να σιγοταξιδεύω
και να περνάω μονάχος μου και κάμπους και βουνά,
ίσως τη βρω· μ' αν δεν τη βρω τη χώρα που γυρεύω
μη μου ζητάτε, αδέρφια μου, ν' αράξω πουθενά…

Mια Xώρα πάντα Σιωπηλή, Eρμής 1999


28 Μαΐ 2017

Η Ελλάδα στην Ε.Ο.Κ.

Στις 28 Mαΐου 1979 υπογράφεται στο Zάππειο Mέγαρο η συνθήκη ένταξης της Eλλάδας στην τότε EOK. Ιστορική έχει μείνει η ομιλία του Kωνσταντίνου Kαραμανλή στην οποία τόνιζε: «Προσωπικώς αισθάνομαι τη στιγμή αυτή βαθύτατη συγκίνηση. Ένας σταθερός οραματισμός και μια αταλάντευτη πίστη στην αναγκαιότητα της Eνωμένης Eυρώπης και στην ευρωπαϊκή μοίρα της χώρας μου βρίσκουν σήμερα, μετά από 18 χρόνια τη δικαίωσή τους.
Η ένταξη της Eλλάδος στην Eυρωπαϊκή Kοινότητα μολονότι αποτελεί πολυσήμαντο ιστορικό γεγονός, δεν συνεπάγεται αλλαγή κλίματος για τη χώρα μου. Η Eυρώπη, με το ελληνικό της όνομα, της είναι οικείος χώρος, αφού ο πολιτισμός της είναι η σύνθεση του ελληνικού, του ρωμαϊκού και του χριστιανικού πνεύματος. Μια σύνθεση, στην οποία, όπως είπα και άλλοτε, το ελληνικό πνεύμα εισέφερε την ιδέα της ελευθερίας, της αλήθειας και της ομορφιάς. Το ρωμαϊκό πνεύμα την ιδέα του κράτους και του δικαίου. Και ο Xριστιανισμός την πίστη και την αγάπη. Επάνω σε αυτόν τον κοινό πολιτισμό καλούμεθα να οικοδομήσουμε τη Nέα Eυρώπη.» Οι τελευταίες αποστροφές της ομιλίας του Kωνσταντίνου Kαραμανλή μπορεί να θεωρηθούν  τραγικά προφητικές με όσα βιώνουμε σήμερα: «Γνωρίζω, επίσης, ότι τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια άμβλυνση του ενδιαφέροντος για την ένωση της Eυρώπης. Και αυτό, γιατί μερικοί άνθρωποι αποδίδουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα στους ισχύοντες ήδη ευρωπαϊκούς θεσμούς. Δεν αντιλαμβάνονται όμως ότι χωρίς τους στοιχειώδεις αυτούς θεσμούς η κατάσταση της Eυρώπης θα ήταν πολύ χειρότερη. Όπως δεν αντιλαμβάνονται ότι μόνο η ολοκλήρωση των θεσμών αυτών θα δώσει λύση στα προβλήματά τους, υλικά και ηθικά. Αλλά και γιατί αυτή η ψυχολογία τροφοδοτείται κατά τρόπο έντεχνο και από δυνάμεις που προτιμούν την Eυρώπη κατακερματισμένη και ευάλωτη…
Η Eλλάς από σήμερα αποδέχεται οριστικά την ιστορική πρόκληση και την ευρωπαϊκή της μοίρα. Διατηρώντας την εθνική της ταυτότητα. Έχουμε εμπιστοσύνη και στην Eυρώπη και στην Eλλάδα.»
Στην άλλη πλευρά, ο Aνδρέας Παπανδρέου, είτε από τη θέση του τρίτου κόμματος είτε ως αξιωματική αντιπολίτευση, αποχωρούσε με την κοινοβουλευτική του ομάδα από τη Bουλή όποτε γινόταν συζήτηση για το θέμα. Τον Δεκέμβριο του 1978, χρησιμοποιώντας φρασεολογία που παραπέμπει στο σήμερα, ανέφερε ότι η EOK ήθελε να χρησιμοποιήσει την Eλλάδα σαν πειραματόζωο για την περαιτέρω διεύρυνσή της και, αφού κατήγγειλε τους «δήθεν συμμάχους της χώρας», κατέληγε: «Kρίνεται αυτήν την κρίσιμη περίοδο η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, η εθνική μας ανεξαρτησία και το οικονομικό μας μέλλον. Ήρθε η ώρα να ανακρούσουμε πρύμναν, να αλλάξουμε πορεία.»
Εφημ. Tύπος της Kυριακής 
27/5/2012

21 Μαΐ 2017

Ποίημα για την Ελένη

Ωραία εσύ η ανείδωτη
μέσα στον ουρανό του ποιήματος
καυτερή θρησκεία γυναίκα αγέρινη,
ντυμένη χαραυγές ένα άστρο σύμβολο
με τ' όνομά σου δένοντας των εποχών τις γέφυρες.

30 Απρ 2017

Η Αντιγόνη στο κελί του Μαντέλα, του Θ. Πάγκαλου

Ολες οι ελληνικές τραγωδίες έχουν σημαδέψει την ιστορία των τεχνών και των θεσμών. Είναι βάθρο όχι απλώς του σύγχρονου δυτικού θεάτρου, αλλά της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας. Αυτής που σήμερα κυριαρχεί στην υφήλιο ως πρότυπο για τα προτερήματά της, παράδειγμα προς αποφυγήν για τα ελαττώματά της. Εχει εχθρούς και φίλους. Ανθρωποι αγωνίζονται, με τα όπλα στο χέρι, εναντίον αυτής της κοινωνίας, που στηρίζεται στα ατομικά δικαιώματα, και άλλοι αφιερώνουν τη ζωή τους στο χτίσιμό της και στην καθιέρωσή της.
Ανάμεσα στις τραγωδίες που διδάσκουν δημοκρατικό ήθος, περίοπτη θέση έχει η «Αντιγόνη» του Σοφοκλέους. Η «Αντιγόνη» είναι αναμφισβήτητα το κήρυγμα μιας βασικής αρχής του κράτους δικαίου ότι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν λειτουργεί υπέρ της πλειοψηφίας και της επικρατούσας ιδεολογίας, αλλά υπέρ των μειοψηφιών και της διαφορετικότητας. Οι πλειοψηφίες στις δημοκρατίες έχουν την εξουσία και μπορούν να νομοθετούν κατά βούλησιν. Από αυτή τη δύναμη της πλειοψηφίας πρέπει να προστατευθούν οι αδύνατοι, οι περιθωριακοί, οι ιδιόμορφοι, στο μέτρο του δυνατού.

21 Απρ 2017

Η Γοργόνα, Ανδρέας Καρκαβίτσας

Και άξαφνα ο θεότρεμος όγκος χιλιόμορφη κόρη στάθηκε αντίκρυ μου. Διαμαντοστόλιστη κορώνα φορούσε στο κεφάλι και τα πλούσια μαλλιά γαλάζια χήτη άπλωναν στις πλάτες ως κάτω τα κύματα. Το πλατύ μέτωπο, τ’ αμυγδαλωτά μάτια, τα χείλη της τα κοραλλένια έχυναν γύρα κάποια λάμψη αθανασίας και κάποια περηφάνια βασιλική. Από τα κρυσταλλένια λαιμοτράχηλα κατέβαινε κ’ έσφιγγε το κορμί ολόχρυσος θώρακας λεπιδωτός και πρόβαλλε στο αριστερό την ασπίδα κ’ έπαιζε στο δεξί τη Μακεδονική σάρισα.
         Δεν είχα συνέρθει από την απορία και φωνή γλυκειά, ήρεμη και μαλακή άκουσα να μου λέει:
         - Ναύτη, καλεναύτη· ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος ;
         Ο βασιλιάς Αλέξαντρος! ψιθύρισα με περισσότερη απορία. Πώς είναι δυνατόν να ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος ; Δεν ήξερα τι ρώτημα ήταν εκείνο και τι να της αποκριθώ, όταν η φωνή ξαναδευτέρωσε:
         - Ναύτη, καλεναύτη · ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος ;
         - Τώρα, Κυρά μου! απάντησα χωρίς να σκεφτώ. Τώρα βασιλιάς Αλέξαντρος! Ούτε το χώμα του δεν βρίσκεται στη γη.
         Ωιμέ! Κακό που το ‘παθα! Η χιλιόμορφη κόρη έγινε μεμιάς φοβερό σίχαμα. Κύκλωπας βγήκε από το κύμα κ’ έδειξε λεπιοντυμένο το μισό κορμί. Ζωντανά φίδια τα μεταξόμαλλα σηκώθηκαν περαδώθε, έβγαλε γλώσσες και κεντριά φαρμακερά κ’ έχυσαν φοβεριστικό ανεμοφύσημα. Το θωρακωτό στήθος και το παρθενικό πρόσωπο άλλαξαν αμέσως, σα να ήταν η Μονοβύζω του παραμυθιού. Τώρα καλογνώρισα με ποιον είχα να κάμω! Δεν ήταν ο Χάρος της Γης, ο χαλαστής και σωτήρας άγγελος. Ήταν η Γοργόνα, τ’ Αλέξαντρου η αδερφή, που έκλεψε το αθάνατο νερό και γύριζε ζωντανή και παντοδύναμη. Η Δόξα ήταν του μεγάλου κοσμοκράτορα, αγέραστη κ’ αιώνια σε στεριά και θάλασσα. Και μόνο για Κείνης τον ερχομό έχυσε το Πόλος το Σέλας του, να στρώση τον αθέρα με της πορφύρας το χρώμα. Δε ρωτούσε βέβαια για το φθαρτό σώμα, αλλά για τη μνήμη του αφέντη της. Και τώρα στην άκριτή μου απόκριση μανιασμένη έρριξε το χέρι, ένα δασοτριχωμένο και βαρύ χέρι στην κουπαστή, έπαιξε ζερβόδεξα την ουρά της κ’ έδειξε ωκεανό τον μαλακό πόντο.
         - Όχι, Κυρά, ψέματα!... τρανοφώναξα με λυμένα γόνατα.
         Εκείνη με κοίταξε αυστηρά και με φωνή τρεμάμενη ξαναρώτησε:
         - Ναύτη, καλεναύτη· ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος ;
         - Ζει και βασιλεύει· απάντησα ευθύς. Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει.
         Άκουσε τα λόγια μου καλά. Σα να χύθηκε αθάνατο νερό η φωνή μου στις φλέβες της, άλλαξε αμέσως το τέρας κ’ έλαμψε παρθένα πάλι χιλιόμορφη. Σήκωσε το κρινάτο χέρι της από την κουπαστή, χαμογέλασε ροδόφυλλα σκορπώνας από τα χείλη της. Και άξαφνα στον ολοπόρφυρον αέρα χύθηκε τραγούδι πολεμικό, λες και γύριζε τώρα ο μακεδονικός στρατός από τις χώρες του Γάγγη και του Ευφράτη.

Λόγια της πλώρης
Η Γοργόνα

Ανδρέας Καρκαβίτας